Geride kalan her şey mazi diye adlandırılsa bile; mazinin hatırda kalanına hatıra denir.
Hatıra ve hafıza…
Aslında ayrılmaz ikili. Hangisi diğerini akla getirir bilmem ama biri olmadan diğeri de olmaz.
Bulunduğunuz yerden başka bir yere seyahat ettiğinizde; yaşadıklarınız maziye dair oluyor. O mazi içinde daha sonra anlattıklarınız ise hatıra…
Konunun girişi bira karmaşık olabilir.
Çocukluğumuzda “eskici” dediğimiz kişiler vardı. Şimdi onlar hayatımızdan çıkıp maziye havale olunca hurdacılar girdi hayatımıza. Eskiciler köy köy dolaşıp; kullanılmayan kap, kaçak, plastik türünden şeyleri ucuz fiyattan alır, yerine yenisini verirdi.
Eskicilere verdiğimiz şeyler önceleri kullanılmayacak kadar eski olmasına rağmen gün geçtikçe kullanılabilir eşyaları da “bıktık artık” diye yenileriyle değiştirmeye başladık.
İnsan bir şeyden niye bıkar?
Onu bilemem. Onu bilse bilse psikologlar bilir. Olmadı sosyologlar. Ancak belli bir üre sonra bazı eşyaları topyekûn elden çıkartma alışkanlığı kazandık.
Hâlbuki yenisiyle değiştirdiğimiz şey bir zamanlar yeniydi ve ilk temin ettiğimiz zaman gözümüz gibi bakardık. Daha sonra eskimeye yüz tutunca önce sessizce kendimize, daha sonra da kısık seslerle konu komşu ve arkadaşlarımıza bazı şeyleri değiştirmek istediğimizi açıklardık. Tabii bunlar destek aramak için.
Her ne kadar arkadaşlarımızdan “Bunlar daha yeni biraz daha kullan dese” de bazıları “Bunların modası geçti daha kullanışlı ve daha kaliteli olanları da var” diye bize destek verdiği olmaktadır.
Öyle veya böyle daha önce sahip olduğumuz bazı şeylerden kendi ifadelerimize göre “kurtulmuş” oluruz.
Eski veya çok eski olsun her eşyanın bir hatırası yok mudur?
En basitinden temin ettiğiniz bir gömleğin bile sizde nasıl bir hatırası vardır. O gölek üzerinizdeyken hangi toplantılara gittiniz, hangi düğünlerde bulundunuz, hangi cenazede bir tanıdığınıza taziyede bulunurken üzerinizdeydi, hangi parkta çay içerken aynı gömleği giymiştiniz.
Ya o gömleğin rengi size neyi hatırlatır?
Mesela rengi mavi ise her zaman gökyüzüne baktığınızda o gömleği hatırlamaz mısınız? Ya durgun bir deniz kenarında bulunursa ne düşünür?
Renklerin, kokuların, desenlerin kendine has bir hatırası vardır. Hatta kırık bir cam parçası bile sizi seneler öncesine götürebilir.
Bu sebeple elden çıkan her şey insanda derin olmasa bile bir iz bırakmıyorsa hatıralara yeterince önem verdiğiniz söylenemez. Ayrıca geçmiş sizin için çok şey ifade etmiyordur. Ancak insanlar hafızası ve hatırası ile anlam kazanır. Geçmişe ait yapılan hatalar ve güzellikler geleceğimiz için önemlidir. Güzellikleri tekrar eder, yanlışlardan da ders çıkarırız.
Eski denilen şey sadece görünüm olarak yenisine benzemez. Eski yanında hatıraları da barındıran ve hatıralarla daha çok önem kazanan şeylerdir.
Eski deyip geçmeyin. İnsanların bazıları eskimeden terk ediyor dünyayı. Kıymet bilen kıymet görür…