Nasıl olduğunu bilmiyorum ama insanlar bir şekilde konuşmayı öğreniyor. Ancak bu konuşma günümüzde kendi meramını bile anlatacak seviyede değil.
Teknolojinin artması insanların birbirlerinden uzaklaşmasını daha kolaylaştırdı. Kimse kimseyle konuşmuyor. Yan yana olsalar bile neredeyse mesajlaşarak konuşacaklar.
Bu arada dijital dil desen bir facia. Kelimelerinde sesli (ünlü) harf yok gibi. Bu harflerle yazılan yazıları okumak da bir hayli üstün bir meziyetin(!) belirtisi olsa gerek.
Bir de yeni nesli harflerle adlandırma modası çıktı. Son günlerin gösterişli harfi “Z” oldu. Yeni nesle “Z” kuşağı diye bir ad taktılar. Bu övgü mü yergi mi anlayamadım. Bir de alfabenin son harfini koymazlar mı? Sanki daha nesil gelmeyecekmiş gibi.
Günlük kelimeler ise ihtiyaçları karşılayacak kadar. Herkes evinin yolunu biliyor. Şimdilik kaybolan bir kişiye rastlamadım. Ekmeği, suyu, yiyecek maddelerini tanıyorlar. Bir de yaşadıkları şehirlerin adını. Belki kimlikte yazdığı için biliyorlardır. Ben bölgesinin ismini bilmeyen kişilerin olduğunu sanıyorum.
Gittiğim yerlerde bazı kişilere sorular soruyorum. Falan mahalle nerede, bu derenin ismi ne gibi. Çok kişi yanından akan derenin ismini bile bilmiyor. Neden? Çünkü yenilen, eğlenilen yer değil de ondan. Dere dediğin nedir ki? Onunla internete de bağlanılmıyor. Üstelik bu dereler ne zamandır varlar? İnsana ne faydası var?
Yeni nesil için duyarsızlıktan öte “Bana yarıyor mu?” mantığı ön planda. Üstelik derelerin, tarihi ağaçların, önemli yapıların markaları var mı? İşte bütün mesele bu…
Bir gün Ünye’de dolaşırken yaşları 18-20 aralığında olan üç kişinin yanından geçiyordum. Bir ara durup “Gençler bu ırmağın ismi ne?” diye sordum. Kısa bir sükûtun ardından aralarından biri “Aşağıdaki köprüde ismi yazıyordu ama şimdi ben hatırlamıyorum” dedi. En azından isminin bir yerde yazılı olduğunu biliyordu.
Tabii bu durum karşısında şaşırmadım. Bundan otuz sene önce böyle bir cevap alma o zaman şaşırırdım. Çünkü o zamanın insanları yaşadıkları yere daha duyarlıydı. Şimdi sadece zaruri ihtiyaçlarını giderebiliyorlar. Özel markalı soğuk veya sıcak içecekleri içiyorlar. Yedikleri şeylerin lezzetinin bir ehemmiyeti yok. Onlar için lezzetten öte markası önemli. Kısaca markalı bir turşu markasız bir baldan daha değerlidir.
Durum buraya nasıl geldi bilinmez. Ancak bu işin bir dönüşü olacağını sanmıyorum. Yakında ismini sorduğumuz kişiler kimliğine bakarak cevap verirlerse şaşmamak lazım. Artık kendi ismini bile ezberleme külfetine katlanamamış olabilirler.
Yeryüzünde her şey işlerine yarıyorsa değerlidir. Zaman içinde bazı kavramları kitaplardan arayacağız. Sanırım internet denilen şeyde olur olmaz kelimeleri açıklamayacak.
Yeni neslin birden fazla görüşe sahip olması da ilginç. Aynı müziği dinliyorlar, aynı markaları seviyorlar, aynı mekânlara gidiyorlar birinin ak dediğine biri kara diyebiliyor. Eskiden fikir ayrılıkları olan kişilerin diğer yaşantıları da farklıydı.
İster “Z” kuşağı deyin ister “Ğ” kuşağı. Yüzde doksanı birbirine benzeyen bir nesil ile karşı karşıyayız. Bunları sosyalleştirmenin bir yolu var mı bilmiyorum ama farklı canlı terbiyecileri bile bunları eğitemez. Canlılar âleminde kendilerine farklı bir yer bulan nesil, zaman içinde daha nereye doğru gidecek bilinmez.