MEHMET ÖZMADEN

• 26 Ekim 2017 Perşembe

Hani derler ya; Fakirin karnını açmışlar, kırk tane yarın çıkmış diye…
Fatsa esnafının durumu tam da bu tabire uyuyor. Şu günlerde çek ve senet ödemesinde zorlanan hatta siftah edebilmeyi dahi büyük lütuf olarak kabul ediyor.
 ‘Vermeyince mabut, neylesin Mahmut’ ile özetlemek mümkün olmasa da birçok sebebi sıralanabilir.
Tabi ki de en başta; yerlerde sürünen, emeğini karşılamayan fındık fiyatı geliyor.
Malum bölge ekonomisinin lokomotifi fındık!
Evlendiren, tedavi ettiren, düğün yaptıran, tarla aldıran, arsa sahibi yapan, evinin mobilyasını yenileyen ve dahi ev aldıran temel girdi fındık.
Sadece fındık ile tüm bunlar nasıl olur demeyin!
Zira temel ihtiyaçların dışındaki tün harcamaların kaynağıdır fındık.
İster keyfi olsun, isterseniz de zaruri yıllardı bu böyle süre gelmiş.
Birçok alternatif sahaya sürülmüş ama coğrafyanın kaderinden midir nedir bilinmez, değişen bir şey olmamış.
Ağustosta toplanır…
Eylülde pazara iner…
Geçmiş borçlar kapanır…
Artan ile gelecek tasarlanır.
Tabi sattığın fiyat, tüm bunlara imkân veriyorsa!
Birkaç yıldır, bu tablo maalesef bölge insanının aleyhine iliyor ve bu durum direk olarak da esnafı zora sokuyor.
Üreticinin cebinde para kalmayınca veya ilaveten harcamalar için pay oluşmayınca, ne borçlarını kapata biliyor, ne de yeni alımlar ya da geleceğe dair yatırımlar yapabiliyor.
İktidarın gerek Ankara, gerekse yerel unsurları uygulanan fındık politikasını savunmak ihtiyacı duyup, söylem geliştirme çabasında olsalar da başarılı olduklarını söylemek, safdillik olur.
Malum tablo gözler önünde iken aksi de olmaz zaten.
Verilen dönüm paraları ve mazot destekleri haklı bir pencere açsa bile, kantarda para etmeyen ürün için belirlenen rakamlar, havada kalıyor.
Ve siyaset, fındık fiyatının; psikolojik bir etkisi olduğunu anlamakta ya da anamamakta veya da anlayamamakta ısrar ediyor.
Olan da sattığını rafa koyamayan, aldığının bedelini ödeyemeyen esnafa oluyor.
Artık çekin ve senedin dahi güvence sayılmadığı aşikâr.
Piyasalar daraldıkça daralıyor, can çekişiyor.
Deyim yerindeyse; 
Bu günden…
Bu aydan…
Bu sezondan…
Umudunu kaybedenler, yarına bir yarın diyerek bekliyor.
Ya yarın ne olacak?
Orası da belli değil!
Artan döviz kurlarının girdilerdeki etkisi…
Vergi oranlarındaki artışların etkisi…
SGK primlerinde ve Asgari Ücretteki artışlar...
Yaklaşık iki yıllık süreçte neredeyse net yüzde elliye yakın maliyet artışlarına neden oldu.
Kâr marjı sıfır noktasına yaklaştı desem çok ta abartmış olmam.
Yapılandırmadan yapılandırmaya koşan ama yapılandırdığı vergiyi dahi ödeyemeyen esnafın hali dediğim gibi değil diyorsanız, o zaman şu soruyu sorarım böyle düşünenlere; neden her yasa değişikliğinde torba işi kanun çıkartılıyor?
Uzun lafın kısası: İşler yolunda gitmiyor!