Memleketin değişmeyen kaderi desek daha doğru olur.
Fatsa’nın yarınlarına dair yıllar öncesinde elde edilen bir kazanım daha son günlerinin yaşıyor.
Eğer bir irade ortaya konulmaz ve geri adım atılmazsa, Fatsa İskelesi’nin ticari vasfı yeni yıl ile birlikte son bulacak.
İki binli yılara girerken Fatsa gündeminin başlıca aktörlerinden biriydi Fatsa İskelesinin uzatılması ve Fatsa Limanın büyütülmesi… Fakülte, OSB, Doğalgaz, Fatsa-Kumru-Korgan-Niksar ile Fatsa-Aybastı-Reşadiye İç Anadolu Bağlantı Yolları ile birlikte.
İktidarın bölge milletvekili olan Sayın Eyüp Fatsa’nın bu süreçte sergilediği performans sayesinde Fatsa İskelesi uzatıldı, Deniz Bilimleri Fakültesi açıldı.
Fatsa’dan başlayıp Niksar ve Reşadiye üzerinden; Sivas, Kayseri gibi illeri Karadeniz ile buluşturacak yolların yapımı başladı ancak bir türlü nihayete erdirilemedi. Ağır aksakta olsa çalışmalar devam ediyor.
Fatsa OSB Karadeniz’in hatırı sayılır bir üretim ve istihdam merkezi oldu. Faaliyete geçtiğinde üç bini bulmayan rakamların telaffuz edildiği Fatsa Organize sanayi Bölgesi yedi bin civarında insan ekmek kapısı oldu. Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tayfun Karataş, her gün yeni bir yatırım müjdesi veriyor. İstimlak edilen ancak istimlak bedeli ödenmeyen ilave bin dönümlük alanda yapılacak yatırımları varın siz hayal edin, hafsalanız alıyorsa.
Fatsa’nın en ücra köşesinde sembolik olarak ateşlenen doğalgaz, 2019’da Fatsa OSB’ne ulaştı. Üretim maliyetlerinin önündeki bir engel de böylelikle aşılmış oldu. Mesken, ticarethane ve sanayi işletmeleri hem temiz hem de düşük maliyetli enerji kaynağına ulaşmış oldu. Artık Fatsa’nın büyük bir bölümü Doğalgaz kullanıyor ve kalan kısımlar içinde çalışmalar sürüyor.
Deniz Bilimleri Fakültesi her ne kadar Fatsalıların önceliği olmasa da farklı fakülte talepleri dile getirilmesine karşın hali hazırda kazanılmış tek fakülte olma hüviyetine sahip. Ordu Üniversitesi tabiri dilimize girmemiş iken hayat bulan fakülteye kardeş getirilmesi Fatsalının bitmeyen ancak kavuşamadığı bir hasretidir. Kampüsünü Altınordu’nun Gülyalı’ya (Bir anlamda da Giresun’a) yakın bölgesinde inşa eden ODÜ’nün inisiyatifinde de Fatsa için şimdilik bir fakülte planlaması olmadığının da altını çizelim.
Bu kısa özetten sonra gelelim esas meselemize…
Deniz ticaretine meraklı olanlar ile işin erbabı niteliğindeki beyinlerin naklettiğine göre bölgemizin Fatsa haricinde iki önemli limanı var. Bunlardan biri Ünye, diğeri ise Perşembe (Vona).
Geçmişi yüzyıllar ötesine giden bu limanların her biri farklı amaca hizmet eden ve birbirinin alternatifi olmayan limanlar.
Yani biri, diğeri için alternatif olmayan ama her biri tek başına önem arz eden vasfında.
Fatsa İskelesinin gübre, çimento gibi ürünlerin ticaretinde, Fatsa Limanı’nın ise tomruk gibi ürünlerin ticaretinde tercih edildiği biliniyor. Bu işlevinden ötürü yüzlerce aileye de ekmek kapısı olmuş. İhtiyaca cevap vermesi açısından da iskele uzatılmış, limanın büyütülmesi içinde 70’li yıllarda devlet tarafından proje yapılmış. Ama ne hikmetse o proje bir türlü hayata geç(e)memiş.
Hayata geçmemesinin altında yatan sebeplerle ilgili birden çok söylenti var lakin vesikası olmadığından burada dile getirmeyi doğru bulmuyor.
Yıllar 2011’i gösterdiğinde ise Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tayfun Karataş tarafından bir rapor hazırlandı, Fatsa Liman Projesi adı ile…
Mevcut balıkçı barınağının uzun mendireğini fener adası ile buluşturan, Karadeniz’in en az maliyetle en büyüğü olacak Fatsa Limanı Projesi, Genel seçimlerde Ordu listesini hazırlayan ve Ak Parti’nin etkili isimlerinden olan ve daha sonra da İçişleri Bakanlığı yapan Sayın İdris Naim Şahin’e sunuldu.
Aynı listede Ordu Milletvekili Adayı olarak yer alan Sayın İhsan Şener ile o günlerin Fatsa Belediye Başkanı Hüseyin Anlayan’ın maliyetini ve ihtiyaç durumunu gerekçe göstererek bu projeye sıcak bakmadığını söyleyebilirim. Bu projenin başına ne geldiyse, Park Düğün Salonunda yapılan aday tanıtım töreni ile Fatsa Ticaret Odası toplantı salonunda yapılan STK buluşması arasında geçen zaman diliminde oldu ve Sayın İdris Naim Şahin, olumlu tavrından vazgeçti.
Şahin’in hakkını yememek adına bir anektod olarak şu cümleleri de yazmak gerekiyor. Seçim öncesinde Fatsa Liman Projesini dikkate alıp, değerlendirilmesi gerekir dese de neticeye erdirecek bir gelişme kaydedilemedi.
Ordu’nun 2014’te Büyükşehir olması ve daha sonra görevden alınan Büyükşehir Belediye Başkanı Enver Yılmaz’ın ise Ordu’nun tek limanı olarak Ünye’yi işaret etmesi, süreci buralara kadar taşıdı.
Konteyner taşımacılığı için tasarlanan Ünye Limanında ise çalışmalar başladı.
Tekraren ifade etmekte yarar var, hiçbiri diğerinin alternatifi değildir.
Ünye’de yapılacak konteyner limanı Fatsa İskelesinin ve Fatsa Limanının işlevini görmez. Fatsa ekonomisini zayıflatır ama Ünye ekonomisini zenginleştirmez. Yıllar sonra ağa ile marabası arasında yaşanan hadiseye döner. “At da araba da senindi, biz bu …’u niye yedik?
Kaldı ki OBB’nin geçmiş yıllarda gündemine aldığı ve sonunda (her ne kadar sona ermese de) kuşa çevirdiği bir Fatsa Meydan Projesi travmaya dönmüşken, yeni travmalara sebebiyet verilmesinin bir manası yotur. NE Büyükşehir ne de ilçe seçimlerinde izahı mümkün olmayacaktır.
Kısacası 99’da gümrüğü kapatılan, Fatsa 2020’de de İskelesini kaybediyor.
Her ne kadar turizm amaçlı kullanılacak dense ve planlansa da Fatsalı bu duruma endişe ile yaklaşıyor ve için için tepki biriktiriyor.
20 kilometre ara ile liman olmayacağını dillendirenlere, 20 kilometre ara ile Organize Sanayi Bölgesi olmayacağını da hatırlatmak gerekiyor.
Dereyolu ile İç Anadolu’yu Karadeniz ile buluşturma hayalinde sona yaklaşırken, İç Anadolu ile ticarette Ordu’ya tercih eden tüccarın yüklemeyi 80 kilometre uzaklıktaki Ünye Limanından mı yoksa 20 kilometre yakınlıktaki Giresun Limanından mı yapar sorusunun cevabını bugünden aramalıyız.
Yılların gayreti, bir cümle ile heba olmasın!
Karı olmasa da zararı olmayana dokunulmasın, toplumsal bir talep yoksa.
Siyaset aklı da bunu gerektirir.